Susam bitkisi bir metre boyunda, yağ veren otsu bir bitkidir. Bitkinin alt yaprakları karşılıklı ve loblu, üst yapraklar tam ve mızrak şeklindedir. Çiçekler beyaz veya pembe olup, yaprakların koltuğunda salkım durumunda toplanmışlardır. Meyveleri uzun, prizmatik ve çok tohumlu bir kapsüldür. Bu kapsüller yeterli olgunluğa ulaşmasının ardından ürün hasat edilmekte ve susam tohumları alınmaktadır. Cinsine göre beyaz, kahverengi, siyah ve sarı renkleri mevcuttur. İşlendikten sonra farklı yöntemlerle içerisindeki yabancı madde ve renkli tanelerin ayrılmasıyla beyaz, mısır şurubu veya pekmezle renklendirilerek pastalık, simitlik ve bisküvilik olarak ekmek, bisküvi, pasta, şekerleme gibi ürünlerin süslenmesinde yardımcı madde olarak kullanılmaktadır.
Susam, dünya üzerinde farklı kullanım alanları bulmuştur. Bunlardan en önemlisi de kozmetik ve gıda sanayidir. Susam yağı, içerdiği vitaminler, mineraller ve yüksek sıcaklıklara dayanıklı antioksidanlar sayesinde özellikle cilt ve saç bakımında önemli bir ürün olmakta, bunun yanında dünyanın en iyi masaj yağı olduğu ifade edilmektedir. Bitkisel olduğu için kolesterol bulundurmaması ise özellikle kalp ve damar sağlığı açısından büyük önem arzetmekte, güvenle tüketilebilecek bir ürün özelliği taşımaktadır.